| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
- MARYNARKA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA -
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Od pancernika do hulku węglowego -
.
|
|
dr PIOTR MIERZEJEWSKI
.
|
| |
|
|
|
|
|
|
27 marca 1865 roku: HMS AGINCOURT wyprowadzany z doku stoczni Laird Brothers w Birkenhead.
Ilustracja pochodzi z "The Illustrated London News" (1865).
.
|
| |
| |
W poniedziałek 27 marca 1865 roku w Birkenhead nad rzeką Mersey od samego rana zaczął gromadzić się
wielotysięczny tłum gapiów. Zdaniem ówczesnej prasy zebrało się wówczas około 30 000 ludzi, którzy przy
pięknej pogodzie w radosnym podnieceniu oczekiwali na wielkie wydarzenie. Mieli być oni świadkami
wodowania ogromnego, parowo-żaglowego okrętu pancernego, uzbrojonego w taran i potężną artylerię. Była
to wówczas największa jednostka, jaka kiedykolwiek pływała pod banderą Royal Navy. Ceremonię zaszczycił
swoja obecnością lord Richard Grosvenor, zaś matka chrzestna Mrs. Laird, nadała okrętowi imię HMS
AGINCOURT (w początkowaj fazie budowy jednostkę nazwano CAPTAIN).
HMS AGINCOURT opuszczał suchy dok stoczni Laird Brothers holowany przez siedem holowników. Operacji
towarzyszyło 21 salw armatnich, oddanych z dział Laird's Artillery Volunteers. Przy akompaniamencie
bezustannych wiwatów przeprowadzono okręt do Morpeth Dock, gdzie miał przejść prace wyposażeniowe i
próby maszyny parowej. Jak doniósł "The Cheshire Observer", powszechna była opinia, że AGINCOURT to
bardzo wielki i bardzo brzydki okręt.
.
|
| |
|
HMS AGINCOURT oraz siostrzane HMS MINOTAUR i HMS NORTHUMBERLAND
były najdłuższymi z kiedykolwiek zbudowanych okrętów napędzanych jedną śrubą,
a także jedynymi w historii okrętownictwa pięciomasztowymi pancernikami.
|
|
|
|
|
|
| |
| |
|
|
HMS AGINCOURT w dniu wodowania - fragment ilustracji z "The Illustrated London News" (1865).
Początkowo miał sie nazywać CAPTAIN, lecz nazwę zmieniono na AGINCOURT wkrótce po rozpoczęciu budowy.
.
|
| |
Budowę HMS AGINCOURT rozpoczęto 30 października 1861 roku w specjalnie wybudowanym suchym doku
o długości 131 m przy szerokości wrót prawie 23 m. Nad nim zbudowano wysoką szopę, przykrytą dachem z
blachy falistej. Po obu stronach doku biegły szyny dla dwóch dźwigów. Przy budowie jednostki przez pierwsze
lata pracowało około 1000 ludzi. Później liczebność stoczniowców zmalała do około 500.
Podczas prac wyposażeniowych w Morpeth Dock doszło do tragicznego wypadku. 1 lipca 1865 r. Henry
Ramsey (57 lat) spadł do dziobowego magazynu okretu z wysokości około 6 metrów. Wydawało się, że nie
odniósł obrażeń i kontynuował pracę. Później jednak poczuł się gorzej i następnego dnia trafił do szpitala.
Zmarł cztery dni później wskutek wewnętrznych obrażeń.
12 sierpnia 1865 r. AGINCOURT opuścił Morpeth Dock. Dziennik "Dundee Advertiser", komentując to
wydarzenie trzy dni później, nazwał go najwspanialszym okrętem wojennym. Jak informował, podczas
pierwszej próby, trwającej 4 godziny i 20 minut, okręt przebył 55 Mm, co miało dać średnią prędkość 12,75
węzłów.
Pierwszą próbę prędkości okręt odbył 12 października - uzyskał wówczas wynik 13,87 w., który uznano za
wysoce niesatysfakcjonujący. Kolejną - po oczyszczeniu dna - przeprowadził w grudniu. Tym razem osiągnął
15,433 w. Była to najwyższa prędkość, jaką kiedykolwiek dotąd osiągnęła jednostka Royal Navy. Dla
porównania: rekordowy wynik HMS WARRIOR to 14,35 w., zaś HMS MINOTAUR osiagnął 14,77.
.
.
|
|
|
HMS AGINCOURT sfotografowany około roku 1868. Oba kominy złożone teleskopowo.
.
|
|
|
HMS AGINCOURT w latach siedemdziesiątych XIX wieku.
.
|
| |
Pancernik AGINCOURT, będący w istocie opancerzoną pięciomasztową żaglowo-parową fregatą,
charakteryzował się wypornością 10 798 t (10 627 ts) przy długości między pionami 121,9 m, długości
całkowitej 124,5 m, szerokości18,1 m i zanurzeniu 8,2 m. Jego prędkość maksymalna jego wg różnych źródeł
wahała się w granicach 14,0-14,6 w., czyli była niższa od uzyskanej podczas prób szybkościowych,
przeprowadzonych w idealnych warunkach.
.
|
|
|
Dwucylindrowa maszyna parowa pancernika HMS AGINCOURT, zbudowana przez firmę Maudslay, Sons and
Field o mocy 1350 NHP i 6870 IHP. Obsługiwało ją 10 kotłów opalanych przez 40 palenisk.
Dzienne zużycie węgla wynosiło 100 ton. Ciekawostką jest, że kominy okrętu składały się teleskopowo.
.
|
Zasięg HMS AGINCOURT wynosił 1500 Mm przy prędkości 7,5 w. Wadą jednostki okazała się słaba
sterowność, wynikająca ze znacznej długości kadłuba i jednośrubowy napęd.
Ciekawostką jest, że podczas swej służby okręt służył jako flagowy aż dla piętnastu admirałów Royal Navy!
Później przez dwanaście lat pełnił rolę koszarki dla chłopców. W 1904 r. przemianowano go na BOSCAWEN
III, a w roku następnym zmieniono mu nazwę na GANGES II.
W swój ostatni rejs dawny pancernik wyruszył w roku 1909 z Harwich do Sheerness, gdzie przystosowano go
do roli hulku węglowego i nadano oznaczenie C109. Stał tam przez ponad pół wieku. 21 października 1960 r.
przystąpiono wreszcie do jego rozbiórki.
.
|
|
|
HMS AGINCOURT na starej rycinie. Autor nieznany.
.
|
|
|
UZBROJENIE i PANCERZ
___________________
AGINCOURT był jednym z ostatnich
okrętów Royal Navy wyposażonych
w artylerię ładowaną odprzodowo.
Uwaga ta tyczy dział 178 mm.
4 działa 9-calowe (229 mm)
24 działa 7-calowe (178 mm)
6 haubic salutacyjnych
W roku 1875 okręt przezbrojono:
17 dział 9-calowych (229 mm)
Pancerz burtowy 4,5-5,5 cali (114-140 mm)
|
|
HMS AGINCOURT pod żaglami.
Obraz pędzla Williama Fredericka Mitchella (1845-1914).
.
|
| |
|
|
|
Hulk węglowy C109, dawny HMS AGINCOURT. Z lewej strony widać pozostałości pancerza pokrywającego
burtę wykonaną z drewna tekowego, z prawej zachowany piecyk z dziennej kabiny dowódcy pancernika.
Obie fotografie pochodzą z roku 1960.
.
|
| |
| |
|
|
Hulk węglowy C109, dawny pancernik HMS AGINCOURT.
.
|
|
|
|
Hulk węglowy C109 w roku 1960, tuż przed rozpoczęciem rozbiórki.
.
|
|
| |
| |
BIBLIOGRAFIA SELEKTYWNA
A noble Man-of War. 1865. - Dundee Advertiser, August 15, 1865
Gibson, Tony. 1982. The complete Encyclopedia of Battleships. A technical directory of capital ships from 1860 to the present day. - CrescentBooks, New York.
Her Majesty's iron-clad ship Agincourt. 1865. - The Manchester Courier, and Lancashire General Advertiser, March 27, 1865.
Launch of H.M.S. Agincourt. 1865. - The Liverpool Mail, April 1. 1865.
The Decline of a five-masted battleship: H.M.S. AGINCOURT no more. 1960. - The Illustrated London News, November 19, 1960.
Trial of H.M.S. Agincourt. 1865.- Bury and Norwich Post, 19 December, 1865.
|
Opublikowano 11 lipca 2019 roku
.
|
|
______________________________________________________________________________________
|
 |
| |
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
