Facebook Facta Nautica
Facta Nautica - Internetowy Magazyn Nautologiczny
   
-   MORZE   |   MARYNARKA HANDLOWA   |   STATKI   |   OKRĘTY WOJENNE   |   WRAKI   |   MARYNARKA WOJENNA   |   ŻEGLUGA   -
       
BOCZNOKOŁOWCE
     
NIEMCY: III RZESZA
Hosting by Aabaco Web Hosting
URANUS
- Powrót polskich żołnierzy do kraju w roku 1940 -
 
   
PIOTR MIERZEJEWSKI
[
 
 
 
WILHELM II, późniejszy URANUS (od roku 1918), tzw. Expressdampfer, zbudowany dla obsługi linii Wiedeń-Giurgiu.
Stanowił własność austriackiego towarzystwa żeglugowego
Donau-Dampfschiffahrts-Gesellschaft.
Po aneksji Austrii przez Niemcy (rok 1938) pływał pod banderą III Rzeszy.
Stocznia: Obuda, Budapeszt. Rok budowy: 1916. Długość: 78,00 m. Szerokość całkowita (z tamborami): 17,40 m.
Szerokość kadłuba: 9,00 m. Napęd: maszyna parowa typu
compound o mocy 1000 KM. Kotły pierwotnie opalane węglem,
a od roku 1935 olejem. Liczba pasażerów: 1400.
-
 
URANUS dla historyków II wojny światowej wiąże się wyłącznie z dziejami zagłady Żydów.
Losy jego miały jednak, dziś zapomniany, epizod związany z tułactwem polskich żołnierzy.
 
Fotografia z roku 1931 przedstawia parowiec URANUS na Dunaju w rejonie rumuńskiego miasta Orszowa.
-
--------Jerzy Pertek w swojej książce "Pod obcymi
banderami" (1972) cały pierwszy rozdział w znacznym
stopniu poświęcił polskiemu uchodźstwu, będącemu
wynikiem klęski wrześniowej. Przedstawił obszerne
informacje na temat przedzierania się polskich żołnierzy
do odradzającego się Wojska Polskiego we Francji czy
Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii. Tułacze ci w dużym
stopniu korzystali ze statków obcych bander. Autor ten
zupełnie jednak pominął kierunek odwrotny wędrówek,
a więc powrót z internowania z obozów w Rumunii do
Polski drogą wodną, statkami pod banderą ze swastyką.
--------Według współczesnych wyliczeń, w 1939 roku przez terytorium Rumunii przeszło około 50-60 tysięcy polskich
wojskowych. Część z nich utknęła na lata w tamtejszych obozach internowania, część przedarła się na Zachód i walczyła
w formacjach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Niemała liczba żołnierzy wybrała jednak powrót do okupowanego
kraju, zasilając z czasem szeregi Armii Krajowej i Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Tułacze ci wracali na własną rękę lub
w transportach organizowanych przez współpracujące ze sobą władze rumuńskie i niemieckie. 31 stycznia 1941 roku
Rumunia informowała o przekazaniu Niemcom ostatnich pozostałych jeszcze w obozach polskich żołnierzy. Ten ostatni
transport, utworzony 8 lutego 1941 roku, składał się z około 2000 ludzi.

-------- Bocznokołowiec URANUS był jednym ze statków użytych przez Niemców do ewakucji Polaków z rumuńskich
obozów internowania. Co ciekawe, informacje na ten temat można znaleźć w polskojęzycznej oficjalnej prasie
Generalnego Gubernatorstwa. Przykładowo, "Nowy Kurier Warszawski" w sierpniu roku 1940 w notatce zatytułowanej
"1.100 uchodźców polskich powraca z Rumunii" komunikował:

"BUDAPESZT. 31.7. - Z zachodniorumuńskiego portu na Dunaju Turn Severin odpłynęło na
pokładzie niemieckiego parowca "Uranus" 1.100 uchodźców polskich, przebywających
dotychczas w rozmaitych miastach rumuńskich. Uchodźcy, przeważnie b. żołnierze polscy,
dojadą statkiem do Wiednia, skąd odesłani będą do swych miejscowości rodzinnych. Jest to już
drugi transport uchodźców polskich z Turn Severin."

---------Wspomniany w tej notatce port Turn Severin (prawidłowo: Turnu Severin) nosi obecnie nazwę Drobeta-Turnu
Severin. Znajdujący się w jego pobliżu obóz dla internowanych utworzony został już 23 września 1939 roku. Ostatni
transport Polaków  wyjechał z niego koleją do Generalnego Gubenatorstwa 1 grudnia 1940 roku i obejmował 2344
żołnierzy i 10 osób cywilnych (rodziny wojskowych). Wspomina o tym Laurentiu Batin w artykule "Sytuacja polskich
uchodźców wojennych w Rumunii" (Przegląd Historyczno-Wojskowy, 2015).

---------Warto dodać, że URANUS zarówno przed tym rejsem z Polakami, jak i po nim, przewoził - na polecenie Adolfa
Eichmanna - transporty uchodźców żydowskich z III Rzeszy, mających nadzieję dotrzeć do Palestyny.

---------Statek szczęśliwie przetrwał II wojnę światową. Nim pocięto go na złom w roku 1957, wykorzystywany był
jeszcze w Linzu jako pływający hotel.
-
Po II wojnie światowej URANUS zacumował na stałe w Linzu w roli pływającego hotelu.
-
URANUS na Dunaju w latach trzydziestych, uwieczniony na ówczesnej pocztówce.
-
URANUS stojący burta w burtę z bliźniaczym SATURNUS.
         
         
         
 
Statki i okręty. Facta Nautica. Shioos and Wrecks.
 
     
 
Sztandary haftowane, szkolne  i strażackie